Przypis nr 472

Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy na Michalicy – świątynia ta stanowiła pierwotnie część kompleksu monasteru Narodzenia Bogurodzicy, znanego wśród Nowogrodzian jako Michalicki lub Mołotkowski. Pierwszy z wymienionych epitetów ma wcześniejszy, średniowieczny rodowód, a jego geneza nie jest jednoznaczna. Najprawdopodobniej termin Michalica wywodzi się od imienia Michał, które nosił – jak będzie jeszcze o tym mowa niżej – jeden z patronów wspólnoty. Drugie ze wspomnianych określeń upowszechniło się natomiast w okresie późniejszym i związane jest z profesją, którą trudnili się mieszkańcy tego rejonu, usytuowanego we wschodniej części końca płotnickiego, dochodzącej do linii umocnień miejskich: był on zasiedlony przez kowali, płatnerzy i rzemieślników wytwarzających broń. Fundatorką żeńskiego monasteru Narodzenia Bogurodzicy oraz znajdującej się na jego terenie drewnianej cerkwi pod tym samym wezwaniem była małżonka księcia Jarosława IV Włodzimierzowicza. Miał on powstać w 1199/1200 r., a jego pierwszą igumenią została wdowa po posadniku Zawidzie Nerewiniczu. Żadne ze znanych nam źródeł nie podaje imienia władczyni. Zakładając monaster, pragnęła ona zapewne upamiętnić swoich dwóch przedwcześnie zmarłych synów: Iziasława i Rościsława. Jeśli wierzyć miejscowym legendom, księżnej miał się też dwukrotnie objawić św. Michał Malein († 962 r.), nakazując jej wznieść przybytek na swą cześć. Wybudowana pod koniec XII w. drewniana cerkiew Narodzenia Bogurodzicy spłonęła wskutek uderzenia pioruna w 1377 r. Dwa lata później na jej miejscu stanęła murowana świątynia pod tym samym wezwaniem. Zniszczona w efekcie kolejnych pożarów, została poddana gruntownej przebudowie na przełomie XVII i XVIII w. Po likwidacji monasteru w 1764 r., kolejne zmiany w wyglądzie cerkwi przyniósł XIX w. Od lat 90. XX w. jest czynną świątynią, należącą do staroobrzędowców – wyznawców tzw. Staroprawosławnej Cerkwi Pomorskiej.