Przypis nr 503

Najważniejsza świątynia Konstantynopola – kościół Mądrości Bożej (Hagia Sofia), wzniesiony w drugiej połowie IV w., a następnie gruntownie przebudowany w latach 532–537 na rozkaz cesarza Justyniana I Wielkiego. W źródłach słowiańskich określany również mianem Świętej Sofii. O istnieniu galerii wizerunków patriarchów i cesarzy w tym przybytku informuje też w swym itinerarium Dobrynia Jadrejkowicz (Antoni z Nowogrodu), zwiedzający bizantyńską stolicę ok. 1200 r. Zdaniem wielu badaczy, autorzy ruscy mieli na myśli narteks lub południową galerię kościoła, ozdobioną mozaikami z wyobrażeniami cesarzy. Thomas F. Madden wysunął przypuszczenie, że twórca prezentowanej tu opowieści opisał raczej odkryte atrium po północno-zachodniej stronie świątyni, w którym znajdowała się fontanna kryta kopułą, na której przedstawiono Chrystusa w towarzystwie apostołów i cesarzy bizantyńskich. Jest jednak mało prawdopodobne, by Nowogrodzianie, obeznani z kanonami sztuki wschodniochrześcijańskiej, nie rozpoznali wizerunku Chrystusa i apostołów.