Przypis nr 376

Cerkiew Apostołów Piotra i Pawła na Sikorczej Górze – miejscowa tradycja wiąże niekiedy powstanie pierwszej, drewnianej cerkwi dedykowanej dwóm apostołom z początkami żeńskiego monasteru Piotrowskiego, oddanego do użytku w okresie, w którym godność biskupa nowogrodzkiego piastował German (1078–1095/6). Autor naszego źródła informuje nas natomiast o tym, iż murowaną świątynię św. św. Piotra i Pawła na Sikorczej Górze ufundowali Nowogrodzianie, mieszkający przy ulicy św. Łukasza, 6 V 1185 r. Prace budowlane zostały ukończone dopiero w 1192/1193 r. W tym też roku nowy przybytek został uroczyście konsekrowany przez arcybiskupa nowogrodzkiego Gabriela-Grzegorza. O dalszych losach monasteru i cerkwi wiemy niewiele. W XIII w. ze wspólnotą tą była związana św. Krystyna (Charytyna) Litewska: przez wiele lat pełniła ona funkcję igumeni monasteru na Sikorczej Górze, a po śmierci została pochowana w cerkwi św. św. Piotra i Pawła. Żeński monaster został zlikwidowany w 1764 r., a interesujący nas przybytek zaczął wówczas pełnić rolę kaplicy przycmentarnej. Kilkakrotnie przebudowywany w XIX w., stopniowo popadał w ruinę. Akcję remontową podjęto dopiero w 2010 r., w odpowiedzi na inicjatywę społeczną mieszkańców Nowogrodu Wielkiego. Trwa ona do chwili obecnej.