Przypis nr 264

Cerkiew Trójcy Świętej przy ulicy Riediatinej (w Jamskiej Słobodzie) – obiekt ten znajduje się w końcu ludyńskim, na południe od kremla, w obrębie wałów miejskich. Wzniesiono go na skrzyżowaniu istniejących już w średniowieczu ulic: Riediatinej (ob. Tielegina-Riediatina) oraz Probojnej (ob. Troickaja). W naszym źródle odnajdujemy zagadkową informację, iż cerkiew Trójcy Świętej została wybudowana w 1165/1166 r. przez grupę określaną mianem шетицинїци. Inne źródła podają odmienne warianty tego terminu: шетиници i щетиници. Wśród badaczy brak jest zgodności, kim mogli być fundatorzy przybytku. Najciekawsza z punktu widzenia polskiego Czytelnika jest chyba hipoteza, zakładająca, iż pod wspomnianym określeniem kryją się „Szczecinianie”, tj. kupcy, zajmujący się sprowadzaniem towarów z tego grodu, albo nawet – przybysze z Pomorza Zachodniego. Jak wiadomo, kontakty handlowe Nowogrodzian w XII w. obejmowały już znaczną część basenu Morza Bałtyckiego. Niestety, nie dysponujemy jednak wystarczającym materiałem źródłowym, by potwierdzić związek omawianej świątyni z mieszkańcami tego obszaru. Pierwsza, najprawdopodobniej drewniana cerkiew Trójcy Świętej została zniszczona w toku kolejnych pożarów, które nawiedzały tę część miasta w 1194 r. i 1224 r. Przybytek murowany powstał przy ulicy Riediatinej w 1365 r. Podobnie jak jego XII-wieczny poprzednik, i ten obiekt sakralny został ufundowany przez kupców, zajmujących się dalekosiężnym handlem: nową świątynię wznieśli Nowogrodzianie, utrzymujący kontakty z Jugrami. Cerkiew przebudowywano w XVII–XVIII w. Jej właściwy korpus uzyskał swoją aktualną formę w 1734 r.