Przypis nr 295

Monaster Zwiastowania Bogurodzicy nad jeziorem Miaczino – najstarszą, najprawdopodobniej drewnianą cerkiew Zwiastowania Bogurodzicy nakazał wznieść na lewym brzegu Wołchowa, na południe od miasta, nieopodal jeziora Miaczino, w 1170/1171 r. arcybiskup nowogrodzki Eliasz-Jan II, w porozumieniu ze swoim rodzonym bratem, Gabrielem-Grzegorzem, w okresie późniejszym również pełniącym godność arcybiskupią. Wspomniany przybytek w ich zamyśle miał być świątynią monastyczną. Miejscowa tradycja łączy niekiedy jej powstanie z dramatycznymi wydarzeniami, które rozegrały się tu zimą 1170 r. Nowogród Wielki został wówczas uchroniony przed najazdem sprzymierzonych wojsk ruskich dzięki cudownej mocy ikony Bogurodzicy Znaku, którą arcybiskup Eliasz-Jan II zabrał z cerkwi Przemienienia Pańskiego przy ulicy Eliasza i umieścił na wałach miejskich. Drewniana świątynia Zwiastowania Bogurodzicy przetrwała zaledwie kilka lat. Już w 1179/1180 r. Eliasz i Gabriel postanowili wybudować na jej miejscu obiekt murowany. Rok później bracia ufundowali jeszcze jedną murowaną świątynię na terenie monasteru, tj. nadbramny przybytek Objawienia Pańskiego. Został on ukończony w 1182/1183 r. Nie zachował się do czasów obecnych. Monaster Zwiastowania Bogurodzicy zajmował zapewne dość ważne miejsce w życiu społecznym i duchowym ośrodka nad Wołchowem. To w nim przebywał przez jakiś czas w 1217/1218 r. władyka Mitrofan, kiedy po kilkuletniej nieobecności przyjechał z Włodzimierza do Nowogrodu Wielkiego, by ponownie zasiąść na tutejszym tronie arcybiskupim. Igumenem omawianej wspólnoty był także Teoktyst, zanim w 1299 r. został wybrany na zwierzchnika eparchii nowogrodzkiej. Powrócił on zresztą nad Miaczino osiem lat później, gdy ze względu na zły stan zdrowia zmuszony był zrezygnować z godności arcybiskupa. Tutaj też zmarł 23 XII 1310 r. i został pochowany w cerkwi Zwiastowania. W 1421 r. na terenie monasteru wzniesiono jeszcze jedną murowaną świątynię, pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego. Nie zachowała się ona jednak do naszych dni. W 1764 r. monaster został zlikwidowany, a cerkiew Zwiastowania Bogurodzicy – zamieniona w świątynię parafialną. W 2016 r. została udostępniona zwiedzającym, jako filia Państwowego Muzeum Historycznego w Nowogrodzie Wielkim.