Tłumaczenie i odczyt dziejów roku 6773 (1265)

Folio 140’Въ лѣ[то] 6773 (1265) посадиша в Новѣгородѣ на столѣ кн[ѧз]ѧЯрослава Ярославича м[ѣсѧ]ца генварѧ въ 27. То[го]ж лѣ[та] бы[сть] мѧтежвеликъ в Литвѣ Б[ож]иемь попѹщениемь на нихъ. не терпѧше боГ[оспод]ь Б[ог]ъ нашь зрѣти на неч[ес]т[и]выя і поганыя. видѧ іхъ проливающа кровь хр[ис]тьяньскѹюFolio 141акы водѹ і іны расточены ѿ нихпо чюжимъ землѧмъ. тогдаГ[оспод]ь въздасть имъ по дѣломъ ихъ.Бѧше ѹ Миндовга кн[ѧ]зѧ литовьского с[ы]нъ імѧ емѹ Воішелгъ.того избра Г[оспод]ь поборника по правоі вѣрѣ. шедъ бо в горѹ Синаискѹю ѿ о[т]ца своего і ѿ рода свое[го]і ѿ поганыя вѣры своея. позна істиньнѹю вѣрѹ хр[ис]тьяньскѹю і кр[ес]тисѧ во имѧ О[т]цаі С[ы]на и с[вѧ]т[о]го Д[ѹ]ха. і наѹчисѧс[вѧ]т[ы]мъ книгамъ. і пострижесѧвъ мнишьскыи чинъ въ С[вѧ]тоигорѣ. і пребывъ тамо 3 лѣ[та] поіде в землю свою къ о[т]цю своему.о[те]ць же поганъ сы ласкаше егоостатисѧ вѣры хр[ис]тьяньскыя і чернечьства і прияти кнѧжение свое. он же въорѹженъ силою кр[ес]тьною не хотѣ ислышати ласкы о[т]ца своегоFolio 141’ни прѣщения ѥго не ѹбоясѧно і шедъ ѿ о[т]ца. сгради собѣ манастырь въ хр[ис]тьянехъ і тѹпребываше славѧ с[вѧ]тѹю Тр[ои]цюО[т]ца і С[ы]на і с[вѧ]т[о]го Д[ѹ]ха. по ѹбиениі же о[т]ца своего не хотѧщю емусего створити но Б[ог]ѹ попѹщьшю на нихъ на поганѹю Литвуза хр[ис]тьяньскѹю кровь вложи семѹ въ с[е]рдце соімѧ съ себе ризѹ обѣщасѧ Б[ог]ѹ на 3лѣ[та] како прияти риза свояа ѹстава мнишьскаго не остасѧ. съвкѹпи около себе воио[т]ца своего і приятели помоливъсѧ кр[ес]тѹ ч[ес]тнѹмѹ шедъна поганѹю Литвѹ і побѣди яі стоя на земли іхъ все лѣ[то]. тогдаоканьнымъ възда Г[оспод]ь по дѣломъ ихъ. всю бо землю іхъ орѹжиемь поплѣни а по хр[ис]тьяньскоі земли веселие бы[сть] всюда.Folio 142Тогда вбѣгоша въ Пльсковъ съ300 Литвы с женами и с дѣтмиі кр[ес]ти я кн[ѧ]зь С[вѧ]тъславъ с попы пльсковьскыми и съ пльсковичи. а новгородци хотѣшаіхъ исѣщи но не выда іхъ кн[ѧ]зьЯрославъ і не ізбьени быша.

W roku 6773 (1265) Posadzono na tronie w Nowogrodzie księcia Jarosława Jarosławowica w miesiącu styczniu, 27 [dnia]. Tegoż roku nastał wielki bunt na Litwie, z dopustu Bożego [zesłanego] na nich. Nie ścierpiał bowiem nasz Pan Bóg widoku bezbożników i pogan. Widząc, że przelewają oni krew chrześcijańską jak wodę, a inni są przez nich rozpraszani po obcych ziemiach, Pan odpłaca im wedle ich uczynków. Książę litewski Mendog miał syna o imieniu Wojsiełk^[922]. Jego to wybrał Pan na obrońcę właściwej wiary. Odszedł on bowiem na górę Synaj^[923], [porzucając] swego ojca, swój ród i swoją pogańską wiarę. Poznał prawdziwą wiarę chrześcijańską i ochrzcił się w imię Ojca i Syna, i Świętego Ducha. I wyuczył się ze świętych ksiąg. I został postrzyżony w stan mniszy na Świętej Górze, a przeżywszy tam trzy lata, powrócił do swojej ziemi i do swojego ojca. Ojciec-poganin namawiał go, aby wyrzekł się wiary chrześcijańskiej i stanu mniszego oraz przyjął swą władzę książęcą. On jednak, uzbrojony w siłę Krzyża, nie chciał nawet słyszeć próśb swojego ojca, ani nie wystraszył się jego gróźb. I odszedłszy od ojca, wybudował sobie monaster^[924] wśród chrześcijan, i tam przebywał, wysławiając Trójcę Świętą, Ojca i Syna, i Świętego Ducha. Po zabójstwie swego ojca, chociaż nie chciał tego uczynić – lecz to Bóg zsyłając na nich, na pogańską Litwę karę za krew chrześcijańską, włożył mu [ten zamysł] w serce – zdjął z siebie mniszą szatę, obiecując Bogu, że za trzy lata przyjmie ją [z powrotem], a reguły mniszej nie porzucił. Zebrał wokół siebie wojów i przyjaciół swojego ojca, i pomodliwszy się do czcigodnego Krzyża, wyruszył przeciwko pogańskiej Litwie, i zwyciężył ją, i stał na ich ziemi przez cały rok. Wówczas to Pan odpłacił przeklętym wedle ich uczynków: całą ich ziemię zniewolił orężem, a w ziemi chrześcijańskiej wszędzie zapanowała radość. Wówczas uciekło do Pskowa ze trzystu Litwinów wraz z żonami i dziećmi, i ochrzcił ich książę Światosław^[925] z popami pskowskimi i z Pskowianami. Nowogrodzianie zaś chcieli ich pozabijać, lecz nie wydał im ich książę Jarosław^[926], i nie zostali zamordowani.