Latopis nowogrodzki pierwszy

Folio 55Въ лѣ[то] 6703 (1195) заложи ц[е]рк[о]вь камѧнѹ на городьныхъ воротѣхъБ[ог]олюбивыи археп[иско]пъ новгородьскыи Мартѹрии въ имѧ с[вѧ]тыя Б[огороди]цѧПоложениѥ ризы и пояса. и начѧша дѣлати м[ѣсѧ]цѧ маия въ 4 нас[вѧ]т[о]го Исакия а концѧша м[ѣсѧ]цѧ авгѹ[ста] въ 2 на с[вѧ]т[о]го Стефана. ис[вѧ]ти вл[а]д[ы]ка на праздьникъ с[вѧ]тыя Б[огороди]цѧ Положениѥ ризы и пояса. и бы[сть] кр[ес]тьяномъ прибежищеFolio 55’и радость и веселиѥ вернымъ.Тои же осени заложи ц[е]рк[о]вь с[вѧ]т[о]гоВъскр[е]сения камѧнѹ въ манастыри вл[а]д[ы]ка Мартѹрии и възделаша до двьрии около до осени. Томь [же]лѣ[тѣ] престависѧ раба Б[о]жия Хрьстна с[вѧ]тыя Варвары. и поставишана мѣстѣ ѥи избра вл[а]д[ы]ка и сестры все кротъкѹ и съмѣренѹименьмь Варварѹ ГюргевѹюОлекшиницѧ. и постави ю вл[а]д[ы]кана сборъ с[вѧ]тыя Еȣфимиѥ.Томь [же] лѣ[тѣ] сърѹбиша ц[е]рк[о]вь новус[вѧ]т[о]го Въздвижения и с[вѧ]т[о]го Василия и с[вѧ]т[о]го Дмитрия Ноздрьцинѹ. Томь [же] лѣ[тѣ] на зимѹ позва Всѣволодъ новгородьце наЧьрниговъ на Яросла[ва] и на всѣFolio 56Ольгово племѧ. и новгородьци неѿпьрешасѧ ѥмѹ идоша съ кн[ѧ]земь Ярославъмь огнищане и грїдьба и кѹпци. и быша на Новѣмь търгѹ и присла Всѣволодъи възвороти ѥ съ чьстью домовь.и послаша новгородьци къ немуМирошкѹ посадника и Бориса Жїрославицѧ Микифора съцьскагопросѧче с[ы]на. а Ярослава негодѹюще. и възворотишасѧ въ Новъгородъ. Тои же зимѣ бишасѧ смолнѧне съ черниговьци и поможе Б[ог]ъ цьрниговьцемъ. и яша кънѧзѧ Бориса Романовицѧ. и не бѧше мира межи ими. и прия Всеволодъ Мирошкѹ и Бориса и Иванка и Фомѹ. и не пѹсти ихъFolio 56’въ Новъгородъ а самъ посла въПоловьце. и почаста воѥ копитїВсѣволодъ и Д[а]в[и]дъ собе а Ярославъ Цьрниговьскыи и Игорь събра[ть]ею. и не бѧше мира межи ими нъ рать большю въздвигну[ша].

W roku 6703 (1195) Miłujący Boga arcybiskup nowogrodzki Martyriusz ufundował kamienną cerkiew nad bramą grodzką, pod wezwaniem Złożenia Szaty i Pasa Świętej Bogurodzicy [w Blachernach][432]. I zaczęto ją budować w miesiącu maju, 4 [dnia], w święto św. Izaaka, ukończono zaś – w miesiącu sierpniu, 2 [dnia], w święto św. Stefana. Poświęcił ją władyka w święto Złożenia Szaty i Pasa Świętej Bogurodzicy. I stała się ona ucieczką dla chrześcijan, radością i weselem dla wiernych. Tejże jesieni władyka Martyriusz ufundował kamienną cerkiew Świętego Zmartwychwstania[433] w monasterze i wykończono ją aż do drzwi około [następnej] jesieni. Tegoż roku zmarła służebnica Boża Krystyna, [igumenia monasteru] św. Barbary i ustanowiono na jej miejsce – wyborem władyki i wszystkich sióstr – [kobietę] łagodną i skromną o imieniu Barbara, [córkę] Jerzego Olekszinica[434]. I władyka ustanowił ją w święto św. Eufemii. W tym samym roku wybudowano nową, drewnianą cerkiew Świętego Podwyższenia [Krzyża][435] i św. Bazylego[436], i Nozdrieczową [cerkiew] św. Demetriusza[437]. W tymże roku zimą wezwał Wsiewołod[438] Nowogrodzian [na wyprawę] na Czernihów, na Jarosława[439] i na cały ród Olegowy[440]. Nowogrodzianie nie odmówili mu, wyruszyli wraz z księciem Jarosławem właściciele domów, wojowie książęcy i kupcy. I byli w Nowym Targu, i przysłał Wsiewołod [wieść], i zawrócił ich godnie do domu. Wysłali Nowogrodzianie do niego posadnika Miroszkę, Borysa Żyrosławowica i setnika Mikifora, prosząc o syna, a Jarosławowi urągając. I powrócili do Nowogrodu. Tejże zimy bili się Smoleńszczanie z Czernihowianami i Bóg pomógł Czernihowianom. I ujęto księcia Borysa Romanowica[441], i nie było pokoju między nimi. I zatrzymał Wsiewołod Miroszkę, Borysa, Iwanka i Fomę. I nie puścił ich do Nowogrodu, a sam posłał do Połowców. Zaczęli Wsiewołod i Dawid[442] zbierać sobie wojów, i takoż Jarosław Czernihowski[443] i Igor[444] z braćmi. I nie było pokoju między nimi, lecz wojnę rozpętali jeszcze większą.