Latopis nowogrodzki pierwszy

Folio 92’Въ лѣ[то] 6728 (1220) приде архиѥп[иско]пъ Митрофанъ оправивъсѧFolio 93Б[ого]мь и с[вѧ]тою Софиѥю въ Новгородъмарта въ 17. а Антония митрополитъ ѹ себе въ ч[ес]ти въда ѥмѹѥп[иско]пью въ Перемышли. То[го] же лѣ[та]иде кн[ѧ]зь Всѣволодъ въ Смолньскъсвоимь орѹдиѥмь. Тои [же] зимѣприде кн[ѧ]зь Всеволодъ и[с] Смольньска на Тържькъ. не хотѧ же дьѧволъ добра родѹ кр[ес]тьяньскѹ излии ч[е]л[о]в[ѣ]чи и вложи кн[ѧ]зю грѣхъвъ с[е]рдци гнѣвъ до Твьрдиславаа без вины. и приде въ Новъгородъи възвади всь городъ хотѧ ѹбити Твьрдисла[ва]. а Твьрдислав бѧшебольнъ. и поиде кн[ѧ]зь Всеволодъ съГородища съ всѣмъ дворомъ своимъ и скрѹтѧсѧ въ бръне акы нарать и приѥха на Ярослаль дворъ.новгородци к немѹ въ орѹжиии сташа пълкомъ на кнѧжи дворѣ. Твьрдислав же бѧше немоцьнъFolio 93’и вывезоша и на санкахъ къ Борисѹ Глѣбѹ и скопишасѧ о немь Прѹ[си]и Людинь коньць и загородци исташа около ѥго пълкомъ и ѹрѧдивъше на 5 пълковъ. кн[ѧ]зь же ȣзрѣвъ рѧдъ ихъ оже хотѧть крѣпъко животъ свои ѿдати и не поѥханъ присла вл[а]д[ы]кѹ Митрофана съвсѣми добрыми повѣстьми. и съвѣде и вл[а]д[ы]ка въ любъвь и кр[ес]тъ цѣлова и кн[ѧ]зь и Твьрдислав. Б[ого]мь ис[вѧ]тою Софиѥю кр[ес]тъ възвеличѧнъбы[сть] а дьяволъ попранъ. а бра[ть]я всѧвъкѹпѣ быша. Твьрдиславъ же съшьдъсѧ съ кн[ѧ]зьмь въ любъвь и лишисѧ посадницьства немочьнъ бобѣ. И даша посадничьство Иванъкѹ Дмитровицю. въ тои же немочи пребы 7 нед[ѣль] и прия и большинемочь. и ѹтаивъсѧ женѣ и дѣтии и всѣи бра[ть]и иде къ с[вѧ]тѣи Б[огороди]ціFolio 94въ Аркажь манастырь и пострижесѧ феврарѧ въ 8 д[е]нь. Тъгдажена въ дрѹзѣмь манастыри пострижесѧ ѹ с[вѧ]тѣи Варвары.

W roku 6728 (1220) Przybył do Nowogrodu arcybiskup Mitrofan, naznaczony przez Boga i Świętą Sofię, w marcu, 17 [dnia]. Antoniego zaś [zatrzymał] u siebie metropolita z czcią i przydzielił mu biskupstwo w Przemyślu. Tegoż roku udał się książę Wsiewołod do Smoleńska w swojej sprawie. Tejże zimy przybył książę Wsiewołod ze Smoleńska do Torżka. Diabeł zaś, nie chcąc dobra dla ludu chrześcijańskiego, wraz ze złymi ludźmi, zaszczepił księciu grzech w sercu – gniew na Twierdzisława, bez [jego] winy. I przybył on do Nowogrodu, i podburzył całe miasto, chcąc zabić Twierdzisława. Twierdzisław zaś był chory. I poszedł książę Wsiewołod z Grodziszcza z całym swoim dworem, i przywdział oręż jak na bitwę, i przybył na Jarosławowy Dwór. Nowogrodzianie [wyszli] mu naprzeciw uzbrojeni i stali w szyku na książęcym dworze. Twierdzisław zaś był złożony niemocą. I przywieziono go na saniach do [cerkwi św. św.] Borysa i Gleba[667], i zebrali się przy nim Prusowie, [mieszkańcy] ludyńskiego i zagorodskiego końca, i stali wokół niego w szyku, stworzywszy pięć oddziałów. Książę, ujrzawszy ich szyk i [pojąwszy], że chcą mężnie oddać swoje życie, nie pojechał, lecz przysłał władykę Mitrofana, z wszelkimi dobrymi słowami. I skłonił go władyka do miłości, i krzyż całowali: i książę, i Twierdzisław. Przez Boga i Świętą Sofię został wywyższony Krzyż, a diabeł podeptany. Wszyscy bracia byli razem. Twierdzisław z miłością pojednał się z księciem i zrzekł się urzędu posadnika, gdyż był chory. I oddano urząd posadnika Iwankowi Dymitrowicowi[668]. W niemocy tej przeżył siedem tygodni i dopadła go jeszcze większa choroba. I w tajemnicy przed żoną, dziećmi i wszystkimi braćmi udał się do Arkadiuszowego monasteru Świętej Bogurodzicy[669], i postrzygł się w lutym, 8 dnia. Wówczas żona postrzygła się w innym monasterze – św. Barbary[670].